Amsterdam, woensdag 12 oktober 2011
Ymere worstelt met ‘onwaardige’ kunst in vroegere Chassékerk
ROB ROMBOUTS
AMSTERDAM
Eerst dwong ‘een rooms-katholieke beeldenstorm’ kunstenaarsgezelschap Illuseum haar ‘onwaardige’ beelden uit de Chassékerk te verwijderen. En nu heeft corporatie Ymere de kunstenaars gemaand hun filmpjes, waarin de Chassékerk en de ‘onwaardige’ kunst figureren, van internet te verwijderen.
Gebeurt dat niet, dan volgt een gang naar de rechter, staat te lezen in een brief van Ymere. De kunstenaars spreken van censuur en ‘een terugkeer naar de middeleeuwen’. “We zijn niet van plan de filmpjes van YouTube te halen,” zegt kunstenaar Gerard Riksen. “Als Ymere het op een rechtszaak laat aankomen, zijn wij niet te beroerd onze zaak te verdedigen.”
De kwestie draait om de term waardig. In 2007 werd de kerk door de bisschop van Haarlem ‘ontheiligd’
als gebedshuis uit de roulatie genomen. Toen de parochie van de Heilige Drie-eenheid de kerk in De Baarsjes aan Ymere overdroeg, werd vastgelegd dat de corporatie erop zou toezien dat gebruikers of de nieuwe eigenaar het pand ‘waardig’ zouden gebruiken.
Volgens het bisdom ging dat in augustus mis toen in de kerk het beeld
Hieros gamos
verscheen, voorstellende het heilige huwelijk tussen zon en maan, inclusief wereldbol en uitbundige geweien. De kunstenaars werden de kerk uitgezet.
Nu heeft het bisdom filmpjes ontdekt waarop te zien is dat slordig wat skeletten op het altaar zijn neergelegd voor een Azteeks ritueel ter ere van Allerzielen. En hoewel de kerk inmiddels is verkocht aan zakenman Lenny Balkissoon, die er een sportcentrum wil vestigen, moet Ymere volgens het kettingbeding optreden. Anders moet Ymere een dwangsom aan het bisdom betalen, hebben de kunstenaars begrepen. “Vroeger dreigde de katholieke kerk met de brandstapel, en nu met dwangsommen.”
Riksen: “Er is geen sprake van onwaardig gebruik. De kerk is ontheiligd, onttakeld. Het altaar is nu een soort kast. Die skeletten, waar Ymere over spreekt, waren Mexicaanse beeldjes van papier-maché, op het zogenaamde altaar neergezet door een Azteekse priester.”
Van heiligschennis is geen sprake, zegt Riksen. “Het bisdom is pissig over die collectie beeldjes, terwijl, voor zover ik weet, in kerken altijd een dode man aan een stuk hout hangt.”
Vanmorgen zei Ymere toch niet van plan te zijn naar de rechter te stappen. “We willen overleggen met de kunstenaars,” aldus een woordvoerster. “Wij kunnen niet beoordelen wat onwaardige kunst is.”
‘De dreigbrief’ aan de kunstenaars moet worden gezien als een geste richting bisdom. “Over een mogelijke dwangsom hebben we nog een discussie.”
Ymere gaat ervan uit dat een sportcentrum wel een waardige functie is. “Er komt geen horeca.”
Overigens is er goed nieuws voor de liefhebbers van
Hieros gamos
. Het beeld zal 5 november te zien zijn tijdens de Museumnacht. In de Oude Kerk.
Copyright: Rob Rombouts
laquintaessentia 
