Procession of the Hieros Gamos ( expelled from chassekerk to find shelter in the oudekerk )

The Hieros Gamos Statue that caused such upheaval at the diocese of Haarlem found a temporary shelter at the Oudekerk of Amsterdam during the museumn8.

TROUW – Verwijderd beeld vindt nieuw onderdak in Oude Kerk

Verwijderd beeld vindt nieuw onderdak in Oude Kerk

NYNKE SIETSMA − 26/10/11, 00:00

Het omstreden beeld ‘Hieros Gamos’ dat uit de voormalige rooms-katholieke Chassékerk in Amsterdam verwijderd moest worden, is welkom in de protestantse Oude Kerk in de stad. Daar zal het in de Museumnacht op 5 november te zien zijn achter een glazen deur – “als een symbool voor gecensureerde religieuze kunst”, aldus Grace de la Luna, een van de makers van het beeld.

De la Luna maakt deel uit van kunstenaarscollectief iLLUSEUM. Het collectief heeft sinds de zomer een conflict met het bisdom Haarlem-Amsterdam. Dat onstond toen het bisdom er weet van kreeg dat de kunstenaars op het altaar van de leegstaande Chassékerk een beeld hadden geplaatst dat de ‘Hieros Gamos’ voorstelt, een voorchristelijk verschijnsel van het heilige huwelijk. Het is een kunstwerk van een samengesmolten man en een vrouw, met hertengeweien op het hoofd.

“Het symboliseert het spirituele huwelijk tussen de zon en de maan”, zegt Grace de la Luna. “Dit beeld past precies bij de plafondschildering in de kerk.”

Het bisdom meent echter dat de kunstenaars zich niet hebben gehouden aan het ‘waardig gebruik van de ruimte’ door ‘etalagepoppen’ op het altaar te zetten. Dat ‘waardig gebruik’ was het bisdom overeengekomen met woningcorporatie Ymere, die de kerk aan de kunstenaars verhuurde.

Het bisdom sommeerde de kunstenaars bovendien om ‘ontheiligende’ YouTube-filmpjes die in de Chassékerk zijn gemaakt van internet halen, omdat die kwetsend zouden zijn voor voormalig parochianen van de kerk. Omdat die filmpjes nog steeds te zien zijn, dreigt het bisdom nu met juridische stappen.

“Censuur”, vinden de kunstenaars. Bovendien, foetert Grace de la Luna, “de kerk heeft niet het alleenrecht op wat heilig is”.

Namens het bisdom Haarlem-Amsterdam zegt architect en verantwoordelijke voor Kunst- en Bouwzaken Peer Houben dat de kunstenaars “op goedkope wijze gebruik maken van de sterke emotie die een altaar oproept”.

Volgens Houben wonen de parochianen die vroeger naar de Chassékerk gingen nog rondom de kerk. “Zij hebben met verschrikkelijk veel moeite afscheid genomen van die kerk. En dan staat er zo’n beeld op het altaar. Het verdriet om het gebouw is te vers, het heeft nog symbolische waarde. Er moet eerst een rouwfase overheen voordat er weer gebruikt wordt gemaakt van de symbolische voorwerpen.”

Houben noemt als voorbeeld popzaal Paradiso. “Nu zien mensen niet meer dat het een kerk was, maar daar moesten jaren overheen gaan.”

Een ander voorbeeld is de Bernadettekerk in Helmond, vertelt Houben. Die kerk werd met toestemming van het bisdom ‘s-Hertogenbosch overgenomen door een supermarktketen. Nu er vleeswaren worden verkocht op de plek waar het altaar stond, lijkt het achteraf toch geen gelukkige herbestemmingsbeslissing.

Het bisdom Haarlem-Amsterdam gaat echter een stap verder. De YouTube-filmpjes die de kunstenaars maakten over hun werk in de voormalige Chassékerk hebben niets met het kerkgebouw zelf van doen. Toch zouden zij het gebouw ontheiligen en moeten van internet af om een gang naar de rechter te voorkomen. De kunstenaars piekeren er niet over. “Dit gáát over religie”, protesteert Grace de la Luna.

Eén filmpje gaat onder meer over een Allerzielen-viering die de kunstenaars vorig jaar in de Chassékerk hielden. Die viering was geïnspireerd door de Mexicaanse versie van Allerzielen, de Dias de los Muertos. Hoofdconservator van het Tropenmuseum Frans Fontaine vertelde tijdens de viering over de verschillen tussen de Mexicaanse ‘dag van de doden’ en het Nederlandse Allerzielen, en Amsterdammers waren door de kunstenaars uitgenodigd om in de kerk hun doden te herdenken . “Een interreligieuze gebeurtenis”, zegt De la Luna. Niettemin wil het bisdom dat de filmpjes verwijderd worden.

Volgens architect Houben was er geen probleem geweest als het gebouw eerst op de juiste kerkelijke wijze was ontdaan van haar religieuze symboliek: de glas-in-lood-ramen eruit, de kruiswegstaties eruit en het altaar verwijderd. “Een gebouw moet religieus worden geneutraliseerd.”

Voor de kunstenaars, die de kerk inmiddels verlaten hebben, klinkt dat als een argument dat achteraf gezocht wordt. De kunstenaars hebben schade geleden, zeggen ze. En ze zijn boos dat het bisdom geen woord met ze heeft gesproken. De la Luna: “Dit lijkt wel een nieuwe Beeldenstorm.”

Parool 12 oktober 2011 – Ymere worstelt met ‘onwaardige’ kunst in vroegere Chassékerk

Amsterdam, woensdag 12 oktober 2011

Ymere worstelt met ‘onwaardige’ kunst in vroegere Chassékerk

ROB ROMBOUTS

AMSTERDAM

Eerst dwong ‘een rooms-katholieke beeldenstorm’ kunstenaarsgezelschap Illuseum haar ‘onwaardige’ beelden uit de Chassékerk te verwijderen. En nu heeft corporatie Ymere de kunstenaars gemaand hun filmpjes, waarin de Chassékerk en de ‘onwaardige’ kunst figureren, van internet te verwijderen.

Gebeurt dat niet, dan volgt een gang naar de rechter, staat te lezen in een brief van Ymere. De kunstenaars spreken van censuur en ‘een terugkeer naar de middeleeuwen’. “We zijn niet van plan de filmpjes van YouTube te halen,” zegt kunstenaar Gerard Riksen. “Als Ymere het op een rechtszaak laat aankomen, zijn wij niet te beroerd onze zaak te verdedigen.”

De kwestie draait om de term waardig. In 2007 werd de kerk door de bisschop van Haarlem ‘ontheiligd’

als gebedshuis uit de roulatie genomen. Toen de parochie van de Heilige Drie-eenheid de kerk in De Baarsjes aan Ymere overdroeg, werd vastgelegd dat de corporatie erop zou toezien dat gebruikers of de nieuwe eigenaar het pand ‘waardig’ zouden gebruiken.

Volgens het bisdom ging dat in augustus mis toen in de kerk het beeld

Hieros gamos

verscheen, voorstellende het heilige huwelijk tussen zon en maan, inclusief wereldbol en uitbundige geweien. De kunstenaars werden de kerk uitgezet.

Nu heeft het bisdom filmpjes ontdekt waarop te zien is dat slordig wat skeletten op het altaar zijn neergelegd voor een Azteeks ritueel ter ere van Allerzielen. En hoewel de kerk inmiddels is verkocht aan zakenman Lenny Balkissoon, die er een sportcentrum wil vestigen, moet Ymere volgens het kettingbeding optreden. Anders moet Ymere een dwangsom aan het bisdom betalen, hebben de kunstenaars begrepen. “Vroeger dreigde de katholieke kerk met de brandstapel, en nu met dwangsommen.”

Riksen: “Er is geen sprake van onwaardig gebruik. De kerk is ontheiligd, onttakeld. Het altaar is nu een soort kast. Die skeletten, waar Ymere over spreekt, waren Mexicaanse beeldjes van papier-maché, op het zogenaamde altaar neergezet door een Azteekse priester.”

Van heiligschennis is geen sprake, zegt Riksen. “Het bisdom is pissig over die collectie beeldjes, terwijl, voor zover ik weet, in kerken altijd een dode man aan een stuk hout hangt.”

Vanmorgen zei Ymere toch niet van plan te zijn naar de rechter te stappen. “We willen overleggen met de kunstenaars,” aldus een woordvoerster. “Wij kunnen niet beoordelen wat onwaardige kunst is.”

‘De dreigbrief’ aan de kunstenaars moet worden gezien als een geste richting bisdom. “Over een mogelijke dwangsom hebben we nog een discussie.”

Ymere gaat ervan uit dat een sportcentrum wel een waardige functie is. “Er komt geen horeca.”

Overigens is er goed nieuws voor de liefhebbers van

Hieros gamos

. Het beeld zal 5 november te zien zijn tijdens de Museumnacht. In de Oude Kerk.

Copyright: Rob Rombouts

Heilige doorn in het oog van de RK kerk

Tjeu van den Berk

October 10, 2011 12:20:29 PM GMT+02:00

Beste Grace,

Het was gisteren een knotsdrukke dag.

Zodat ik nu pas reageer.

Voorop gesteld: ik vind het Allerzielenfilmpje prachtig

De zon en de maan die elkaar de aarde toespelen, helemaal niets mis mee.

De authentiek christelijke symbolen zijn in feite vrijwel alle van heidense oorsprong.

Op 3 november komt een boek van me uit dat heet ‘Het Oude Egypte, bakermat van het Jonge Christendom’. Alle grote christelijke dogma’s blijken in feite geënt te zijn op Egyptische wortels, die zelf weer terug gaan op collectieve archetypen.

Ik vind het dus onbegrijpelijk hoe een kerkgemeenschap zo kan reageren.

Ja, ik begrijp het natuurlijk goed, maar het getuigt van een kortzichtigheid die eigenlijk onvoorstelbaar is.

Maar hoe kan ik jou, jullie helpen? Dat zie ik niet direct. Als ik officieel reageer is dat olie op het kerkelijke vuur want ik ben daar in feite een persona non grata. Dat helpt jullie weinig of niets. Ik beweeg me de laatste tien jaar ook in het geheel niet meer in kerkelijke kringen als zodanig.

Ik hoor wel van je hoe je dat ziet.

Wel wil ik, mocht zich dat gaan voordoen, graag met je naar de rechter stappen en voor de rechtbank een pleidooi houden voor wat jullie aan het doen zijn en duidelijk maken dat de werkelijkheid van kunst untouchable dient te blijven voor kerkelijk-moralistiche bespiegelingen, voor ethische en normatieve bespiegelingen überhaupt.

Met de meest vriendelijke groet,

Tjeu van den Berk

p.s. Je kunt natuurlijk ook zelf naar de rechter stappen!!!!

‘Kerstening veronderstelt verheidensing’, hoofdstuk vier 

uit: Mystagogie van Tjeu van den Berk: 

Mystagogie

reactie Wil Koolhof(ex RK pastoor) op brief jurist Ymere 5-10-11

October 5, 2011 8:51:11 PM GMT+02:00

(Wil Koolhof had  eerder al telefonisch kontakt met ons gezocht nav het 1ste artikel in de Trouw. Dankzij hem hebben we kontakt gekregen met Tjeu van den Berk. Beiden hebben ons geweldig gesteund in deze ‘geloofscrisis’!))

Hoi Grace

 

Ik heb in de namiddag zeker anderhalf uur uitgetrokken om diverse filmpjes van Illuseum op You Tube te bekijken.

Wel, het lukt mij per definitie niet om ook maar iets aanstootgevends of onwaardigs in te ontdekken.

 

De brief van Ymere moge dan imponeren, maar mijns inziens zou in een eventuele rechtszaak de kwestie

in het nadeel van Ymere uitpakken ( welhaast zeker van )

 

Het punt is eigenlijk veel meer, dàt jullie je zo hebben laten imponeren.

Vermoedelijk al vanaf het begin waardoor Ymere zich aangemoedigd lijkt te voelen om nog meer druk op

de ketel te zetten.

Wanneer jullie mijns inziens niet zo omnder de indruk waren van de gerezen kritiek

maar de koelheid van geest hadden gehad of alsnog opbrengen, om krachten ter verdediging van jullie zaak

aan te trekken, dan denk ik niet dat Ymere de euvele moed zou hebben gehad jullie aldus te bejegenen.

 

Met het aantrekken van de juiste krachten bedoel ik gerenommeerde mensen wier opinie er toe doet.

Zelf noemde ik al Tjeu v.d. Berk en Ruud Huysmans al zullen er vast meer te vinden zijn.

Er zijn stomweg argumenten te over om de klacht van””onwaardigheid” te pareren.

 

Hoezo skeletten ? Traditioneel is er in elke katholieke kerk een Corpus Christie te vinden; dat wordt toch

ook niet gezien als een “lijk” ? En wat te denken van echte skeletten in menige Middeleeuwse kerk waar

grafschrijnen van voorbeeldig geachte gelovigen worden bewaard ?

Om er maar één te noemen: er wordt een stukje van het skelet van Geert Groote in een Zwolse schrijn bewaard; dan heet het ineens een reliek…

Azteekse rituelen zijn in het Mexicaanse katholicisme allesbehalve aanstootgevend; ze maken deeel uit

van de katholieke volkscultuur

 

Natuurlijk zijn dit geen dingen die je zo maar even als reactie naar Ymere zou moeten schrijven.

Ik bedoel alleen maar, dat de hele aanklacht niets voorstelt en als jullie daar echt werk van zouden  maken,

daar in een rechtszaak ook niets van overblijft.

Maar jemiggggg !!! Er is veel tijd verloren gegaan om e.e.a. op een uitgewogen manier uit te zoeken

en te pareren.

Maar mijns inziens zijn jullie emotioneel gewoon ingepakt.

 

Zowel Ymere als ook jullie zelf gedragen je angsthazerig en paniekerig.

 

Grrr, moest ik even kwijt.

 

Afijn, ik heb zojuist nog even geprobeerd telefonisch kontact met jullie op te nemen maar dat is dus niet gelukt.

Mocht je zelf nog weer willen bellen, dan hoor ik het wel

 

Voor het moment wederom een vriendelijke groet

 

 

Wil

 

 

Noord Hollands Dagblad – Kunstenaarscollectief kerk uitgezet wegens heidens beeld op altaar

Tijdelijk kontrakt met Lenny Balkissoon ( nieuwe eigenaar van de Chassekerk )